نظرات خواندنی ۴۳ سال قبل استاد محیط طباطبایی درباره کتاب، کتاب‌فروش و کتاب‌نویس

استاد زنده‌یاد سیدمحمد محیط طباطبایی می‌گوید: در ایران، کتاب‌فروش بیش‌تر از کتاب‌نویس سود برده است؛ برای اینکه او می‌داند مردم چه وقت، چه کتاب‌هایی را می‌خوانند و بی‌آنکه به صحیح بودن یا نبودن کلمات بجا یا بی‌جا بودن معانی و مفید بودن یا نبودن مطالب توجهی داشته باشد، کتاب منتشر می‌کند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، به نقل از فارس، این روزها که حال کتاب خوب نیست، تیراژ کتاب‌ها کم شده و اوضاع کاغذ مطلوب نیست، انتشار نظر استاد «محمد محیط طباطبایی» درباره کتاب خالی از لطف نیست. از این رو نظرات این ادیب فرزانه، پس از سال‌ها منتشر می‌شود.

استاد محمد محیط طباطبایی قریب ۶۳ سال با کتاب آشنا و مانوس بود و هر از چند گاهی مقالات و رساله‌هایی در زمینه‌های مختلف علمی ـ فرهنگی و ادبی نگاشته بود. او همچنین نزدیک ۱۵ سال عهده‌دار کار برنامه «مرزهای دانش» رادیو ایران بوده است. استاد طباطبایی جز مقالات و رساله‌های بسیاری که نوشته تالیفی به صورت کتاب به نام «نقش سیدجمال الدین در مشرق زمین» دارد، اما استاد کتاب را در خون خود دارد و در همه زندگی خود آن را شناخته و لمس کرده است.

گفت‌وگویی با این استاد ادبیات در سال ۱۳۵۵ از سوی دبیرخانه هیات امنای کتابخانه‌های عمومی کشور انجام شده که برای نخستین بار از سوی خبرگزاری فارس منتشر می‌شود.

استاد محیط طباطبایی می‌گوید: ما باید درس زندگی، درس صبر و شکیبایی و مدارا با مشکلات و مسائل اجتماعی را به جوانان بیاموزیم. اکنون مصاحبه‌ای که با استاد محیط طباطبایی صورت گرفته نقل می‌شود.

* در ۵۰ سال اخیر کتاب و محتوای آن چه وضعی داشته‌ است؟

محیط طباطبایی: این مربوط است به نویسنده و نوشته، چون سطح اطلاعات و دانش خوانندگان یا مردم کتابخوان در ایران، تنوع و توسعه پیدا کرده طبعا باید در کتاب هم مطالب متنوع‌تر و گسترده‌تری مطرح شود. به همین دلیل هم کتاب‌ها در موضوعاتی خیلی متفاوت نوشته می‌شود؛ چون به هر صورت در هر زمینه‌ای باشد، خواننده دارد.

۵۰ سال پیش کتاب نوشته نمی‌شد، چاپ نمی‌شد، چون خواننده نداشت. حالا که خواننده هست باید نوشته شود و می‌شود. اما نکته اینجاست که به همان نسبتی که تعداد کتاب‌خوان‌ها زیاد شده و بر مقدار کار افزوده شد از نظر دقت در کار و عمق در مطلب کمتر شده است. ۳۰ سال قبل کسی که کتابی می‌نوشت، چون مشتری فوری برای چاپ و یا خواندن آن نبود در حدود حوصله و توانایی خود یک سال، دو سال و حتی تا ۱۰ سال روی این کتاب کار می‌کرد. حالا به محض آنکه صفحه اول کتاب پاکنویس شد، می‌رود زیر ماشین چاپ و منتظر صفحه آخرند که هر چه زودتر منتشر شود.